Drożdżaki są wszechobecne w naszym środowisku i zazwyczaj są nieszkodliwe. Candida albicans jest również powszechnym, w większości nieszkodliwym mieszkańcem naszego organizmu. Drożdżaki są szczególnie powszechne w jamie ustnej lub jelitach. Zdrowy układ odpornościowy utrzymuje je w ryzach bez problemu. Grzyb może jednak stać się problemem dla osób z osłabionym lub jeszcze nie w pełni rozwiniętym układem odpornościowym – niemowląt, osób starszych, pacjentów stosujących immunoterapię itp. Infekcja grzybicza Candida albicans (znana jako „kandydoza” lub „pleśniawka”) jest nieszkodliwa, ale często nieprzyjemna i bolesna. Jeśli zaatakowana jest jama ustna i gardło, choroba jest określana jako pleśniawka lub grzyb jamy ustnej. Jak rozpoznać objawy zakażenia grzybiczego Candida albicans w jamie ustnej i jak wyleczyć pleśniawki?
Jak wyleczyć pleśniawki?
Każdy, kto wykazuje objawy po raz pierwszy, powinien zgłosić się do lekarza, który powie jak wyleczyć pleśniawki. Dotyczy to również innych objawów, takich jak gorączka lub ponowne wystąpienie kandydozy. Grzyby można dobrze leczyć lekami, takimi jak mikonazol lub nystatyna. Płynne preparaty należy dobrze wstrząsnąć przed każdym użyciem.
Po ustąpieniu objawów lek należy przyjmować przez co najmniej kolejne dwa dni. W trudnościach z przełykaniem mogą pomóc środki przeciwbólowe.
Jaka jest przyczyna występowania pleśniawek?
Pleśniawki jamy ustnej to infekcja błony śluzowej jamy ustnej spowodowana przez grzyb Candida albicans. Pleśniawki jamy ustnej są szczególnym przypadkiem kandydozy (zakażenia grzybami Candida). Kandydoza to powszechne infekcje grzybicze, które mogą objawiać się na wiele różnych sposobów. Infekcje w przestrzeniach między palcami stóp lub w fałdach skóry są stosunkowo nieszkodliwe. Choroby w obrębie narządów płciowych lub w jamie ustnej są bardziej nieprzyjemne, ale tak zwana „kandydoza ogólnoustrojowa” – w której infekcja grzybicza może rozprzestrzeniać się przez krew w całym ciele i wpłynąć na narządy wewnętrzne — jest naprawdę niebezpieczna.
O pleśniawce mówi się, gdy kandydoza dotyka tylko skóry lub błon śluzowych. Na przykład matki są zaznajomione z pleśniawką pieluszkową (zapalenie pieluszkowe) ich dziecka.
Zwykle grzyby takie jak Candida albicans nie są w stanie pokonać mechanizmów obronnych ludzkiej skóry, błony śluzowej czy układu odpornościowego. U zdrowych osób z nienaruszonym układem odpornościowym występują zatem tylko jako nieszkodliwi mieszkańcy jamy ustnej i jelit. Jednak u niemowląt funkcja ochronna skóry nie jest jeszcze i układ odpornościowy nie są jeszcze w pełni rozwinięte, więc grzyby mogą łatwiej pokonywać te przeszkody i wywoływać pleśniawki. To samo dotyczy osób dorosłych z osłabionym układem odpornościowym (np. z powodu immunoterapii) lub osób starszych. Wszystkie mają – z różnych powodów – stosunkowo słaby układ odpornościowy, a tym samym zwiększone ryzyko infekcji drożdżakami. Szczególnie zagrożone są błony śluzowe, ponieważ są one łatwiejsze dla penetracji grzyba niż normalna skóra. Infekcje grzybicze błon śluzowych (pleśniawki pieluszkowe, pleśniawki narządów płciowych, pleśniawki jamy ustnej) należą zatem do najczęstszych przedstawicieli tej klasy infekcji.
Grzyby drożdżowe są wszechobecne. Niemowlęta są zwykle już zarażone – albo przy urodzeniu, podczas karmienia piersią, we własnych pieluchach, przez smoczki lub zabawki, dlatego też zasadniczo nie można zapobiec przenoszeniu grzybów Candida.
Jednak u większości dzieci pleśniawki się nie rozwijają — ich układ odpornościowy zapobiega namnażaniu się drożdży. U co siódmego dziecka prozwijają się pleśniawki w jamy ustnej. Grzyby drożdżowe, takie jak Candida, uwielbiają ciepłe i wilgoć, dlatego szczególnie często występują w jamie ustnej oraz w okolicy pieluszkowej. Nie ma znaczenia, czy objawy pleśniawki pojawiły się już w dzieciństwie – każdy nosi drożdżaki ze sobą w ciele (w jamie ustnej, jelitach) i na skórze.
Pleśniawki u dorosłych — leczenie
Przyczynowe leczenie infekcji Candida nie jest możliwe za pomocą naturalnych środków domowych. W takim razie, jak wyleczyć pleśniawki? Istnieją jednak różne rodzaje skutecznych i dobrze tolerowanych leków zwanych lekami przeciwgrzybiczymi. Jednym ze szczególnie sprawdzonych składników aktywnych jest mikonazol, który jest wysoce skuteczny i dobrze tolerowany w leczeniu pleśniawek. Zalecany jest żel do jamy ustnej z mikonazolem. Żel zapewnia, że składnik aktywny szczególnie dobrze i długo przylega do błony śluzowej jamy ustnej, dzięki czemu może zwalczać grzyby Candida. Żel nakłada się zazwyczaj kilka razy dziennie po posiłkach. Ze względu na przyjemny smak jest chętnie przyjmowany również przez dzieci.
Lekarz rodzinny lub farmaceuta doradzi, jak wyleczyć pleśniawki.
Podobnie jak w przypadku każdego leku, ważne jest dokładne przestrzeganie przepisanej dawki i kontynuowanie leczenia tak długo, jak zalecił lekarz lub farmaceuta – czasami nawet wtedy, gdy w jamie ustnej lub na języku nie ma już białego nalotu. Przedwczesne przerwanie leczenia może spowodować powrót grzybicy jamy ustnej lub, w najgorszym przypadku, nawet rozprzestrzenienie się na inne obszary.
Eksperci odradzają domowe środki na pleśniawki. W najlepszym razie zwalczają objawy, ale nie mogą nic zrobić z podstawową infekcją grzybiczą — w najgorszym przypadku mogą nawet nasilić infekcję.
Zapobieganie występowaniu pleśniawek
Trudno uniknąć infekcji drożdżakami. Wiele osób zadaje sobie pytanie „Jak wyleczyć pleśniawki?” Istnieją specjalne preparaty przeciwgrzybicze, ale zanim dojdzie do infekcji, warto zapobiegać pleśniawkom.
Systematyczna codzienna higiena jamy ustnej może zapobiec nadmiernemu namnażaniu się grzybów Candida. U dzieci i dorosłych wszelkie złogi (płytka nazębna, kamień nazębny) należy dokładnie usunąć podczas codziennej pielęgnacji zębów, gdyż drożdżaki znajdują w nich idealne warunki.
Uszkodzenia i urazy dziąseł lub błony śluzowej jamy ustnej są świetną pożywką dla grzybów i innych patogenów. Dlatego należy się upewnić, że aparaty ortodontyczne lub protezy są odpowiednio dopasowane, aby nie występował ucisk ani otarcia.
Ponieważ grzybica jamy ustnej rozwija się głównie u osób z osłabionym układem odpornościowym, pomocne są wszelkie środki wzmacniające układ odpornościowy lub zapobiegające osłabieniu układu odpornościowego. Osobom przechodzącym chemioterapię lub przyjmującym leki immunosupresyjne często przepisuje się równolegle preparaty przeciwgrzybicze, aby zapobiec niekontrolowanemu wzrostowi drożdżaków.
Zwłaszcza u osób starszych błona śluzowa jamy ustnej jest często sucha z powodu zmniejszonej produkcji śliny, co również sprzyja przenikaniu grzybów. Może pomóc regularne nawilżaniu błony śluzowej.
Grzyb w jamie ustnej jest zaraźliwy, w związku z tym należy regularnie czyścić protezy, aparaty ortodontyczne, smoczki oraz regularnie wymieniać szczoteczkę do zębów. Osoby z infekcją grzybiczą jamy ustnej, nie powinny korzystać z tych samych naczyń i sztućców co inni. Pleśniawki przenoszą się również przez całowanie.
